Pedro Subijana Akelarreren 50. urteurrena.

2024an, Pedro Subijanak 50 urte bete zituen Akelarre munduko gastronomiaren tenpluetako baten zuzendaritzan. Pedro meritu guztiekin onartutako mundu mailako erreferentzia da. Bere historiak mende erdiko ofizioa, berrikuntza eta sukaldaritzaz haraindiko ideia batekiko konpromisoa laburbiltzen ditu: Euskal Sukaldaritza Berria. Iraultza hori bakarlariz osatutako belaunaldi batek sortu zuen — Arzak, Argiñano, Castillo, Berasategi… —, baina partitura komun bihurtzeko, orkestra-zuzendari bat behar zen. Hori izan zen Pedro Subijana: talentuak harmonizatu zituen sukaldaria, lanbidea bokazio kolektibo bihurtu zuena eta lurralde baten kontakizunari soinu-banda jarri ziona.

Jatetxe baten 50 urteak ospatzeaz gain, pentsatzeko, sortzeko eta irakasteko modu baten 50 urteak ere ospatu nahi genituen. Subijanaren papera ikonizatu genuen Euskal Sukaldaritza Berriko orkestra-zuzendari gisa: ahots bakoitza, instrumentu bakoitza entzun eta guztiekin harmonia komun bat osatzeko gai den norbait. Horretarako, bere ahotsetik abiatu ginen, eta Pedrorekin elkarrizketa bat izan eta gero, bere filosofia definitzen duten sei gai nagusi aurkitu genituen: espazioa, diseinua, produktua, tradizioa, berrikuntza eta esperientzia. Bere hitzetatik haratago joan ginen, Pedro Subijanaren barneko soinua ezagutu nahi genuelako.

Pedroren hitzak musika bihurtu genituen. Koldo Uriarte euskal konpositoreari, Feroz sarietan saritua eta Goya sarietarako izendatutakoari, kontzeptu horietako bakoitzean inspiratutako sei pieza original konposatzeko eskatu genion. Ez zion bere ahotsari musika jarri behar, bere pentsamenduari baizik. Nota bakoitzak, akorde bakoitzak, gastronomia ulertzeko duen modua itzultzen zuen: zalantza bertute gisa, berrikuntza apaltasun gisa, espazioa askatasunerako tresna gisa. Horren emaitza ikus-entzunezko proiektu bat izan da, non hitzak, musikak eta irudiak bat egiten duten, Akelarre bere sortzailearen buruan nola entzuten den ezagutzeko.

Musika-lana San Sebastian Gastronomikan estreinatu zen, sektoreko kongresu garrantzitsuenean, non ikus-entzuleak Subijanaren unibertso mentalera gerturatu ahal izan ziren, hasierako 50 urteak laburbiltzen zituen hitzaldi berezienean. Horrela, mende erdiko lanaren ondoren, haren istorioa entzun ahal izan genuen, ez haren ahotsean, baizik eta bere buruan entzuten den moduan. Proiektua euskal sukaldaritzaren pentsamenduaren ospakizun korala bihurtu zen. Baita janaria prestatzen dutenak mugiarazten dituen lanbide, irakaskuntza eta barruko musikari egindako omenaldia ere, hauek, horrela, haien jakinduri irakatsi eta partekatu ahal dezaten.